Lipljen (Retke,ugrožene i zaštićene životinje Srbije)

Lipljen (Thymallus thymallus) je slatkovodna riba koja pripada familiji Salmonidae. Maksimalna dužina varira, a optimalna težina iznosi dva kilograma. Vreme mresta je od aprila do sredine maja.

Opis i građa
Lipljen ima vitko i izduženo telo, pokriveno uglavnom sitnom, ali čvrstom krljušti. Leđa krasi veliko i dugačko leđno peraje metalnoplave boje sa tri do četiri reda krupnih ljubičastih i crvenih pega. Kod njega je mala glava, koja se sužava u špic sa malim jedva vidljivim ustima i slabo razvijenim kukastim zubima. Donja peraja su sivkaste boje sa bledocrvenim i ljubičastim prelivom na vrhu, a repno peraje je bakarnocrvene boje, a bočno peraje je sivo sa crvenim prelivom. Na bokovima posle glave ima nasumične crne pege. Sa obe strane tela, iznad trbušnih peraja, ima crvenkaste prelive. Za vreme mresta, naročito kod mužjaka, sve boje dolaze do izražaja.
Navike, stanište, rasprostranjenost
Lipljen naseljava prostor u srednjem delu evroazijskog kontinenta. U Evropi ga ima od Velike Britanije na zapadu, do Urala na istoku. Ima ga na severoistočnim delovima Skandinavije i na severu Kaninom i Kolskom poluostrvu. Južna granica gornji tok reke Ural, pritoke gornjeg i srednjeg toka reke Kame i Volge i basen gornjeg, srednjeg i donjeg toka Dunava. Najjužnije područje lipljena na Balkanu i u Evropi uopšte je reka Ljuća sa Plavskim jezerom. Lipljen je riba hladnih voda i često živi zajedno sa potočnom pastrmkom iako ima svoje područje. On voli mirniji, manje bujičav i relativno veći tok za razliku od pastrmke. Živi u manjim jatima. Brz je lovac na mušice, koje padaju, ili samo dodiruju u letu vodenu površinu. U vodama Srbije lipljen živi samo u vodama dunavskog sliva (Tara, Drina, Ljuča, Ibar, Ćehotina, Komarnica, Lim, Studenica, Rzav). U vodama jadranskog sliva nema lipljana. Izuzetak je reka Soča, gde živi autohtona vrsta – soški lipljen i reka Morača gde lipljena ima od izvora pa sve do 20 km od Podgorice.

Razmnožavanje
Mrest zavisi od tempereture i većinom se odvija od aprila do sredine maja. U planinskim, hladnim rekama, mrest, upravo zbog temperature vode počinje nešto kasnije. Ženka baca ikru u blizini mesta prebivališta, pod uslovom da je voda dublja, a i da su ostali uslovi zadovoljavajući. Ikru polaže u jame duboke 50 do100 cm. Kad su uslovi nepovoljni, lipljen na mrest odlazi u obližnje potoke sa toplijom vodom i pogodnijim dnom. Takve migracije su uobičajene za jezerske vrste jer se lipljen ne može mrestiti na velikim dubinama. Polnu zrelost dostiže u trećoj godini, dok je potpuno polno zreo tek u svojoj četvrtoj i petoj godini. Plodnost lipljena nije velika. U zavisnosti od starosti, ženka polože u proseku 3.000 do 6.000 jajašaca ikre.Kod nas u rekama lipljan se mresti pri temperaturi vode od 6 do 10 °C. Na plodnost i na mrest utiču ekološki činioci, koji na mnogim našim vodama dovode da mrest uspe tek svake pete godine.

snipview.comforum.varalicar.com
musicarenje.net